Thiết kế đồ họa là lĩnh vực đầy tính nghệ thuật. Bên cạnh việc được thỏa sức sáng tạo những điều mình thích, nhà thiết kế còn phải đối mặt và vượt qua rất nhiều khó khăn, thách thức. Một trong số đó là hiểu được ý nghĩa và vai trò của màu sắc trong cuộc sống nói chung và thiết kế hội họa nói riêng. Với kiến thức và kinh nghiệm của mình, chúng tôi xin “gói ghém” những ý nghĩa màu sắc tiêu biểu thông qua vài dòng chia sẻ ngắn gọn dưới đây.
Vai trò thực sự của màu sắc trong thiết kế đồ họa là gì?
Xét một cách toàn diện, màu sắc chính là phương tiện để truyền tải suy nghĩ, ý tưởng, cảm xúc, … trong cuộc sống giữa người với người, hay trong các mối quan hệ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, … Vì lý do đó, màu sắc là công cụ không thể thiếu trong đời sống con người cũng như trong lĩnh vực thiết kế đồ họa.
Tuy nhiên, sử dụng màu sắc thành công là việc không dễ dàng. Bạn cần xem xét cẩn thận và có cái nhìn đa chiều về nhiều khía cạnh, từ mục đích thiết kế cụ thể, nhận thức về ý nghĩa của mỗi màu sắc, cho đến vai trò quan trọng của chúng đối với tâm lý con người.
Nếu sử dụng tốt, màu sắc sẽ phát huy hiệu quả tối đa, đánh thức nhận thức tiềm ẩn của người nhìn, tăng tương tác mạnh mẽ và thể hiện thông điệp giao tiếp rõ ràng. Ngược lại, nếu không được sử dụng đúng cách, màu sắc có thể tạo cảm giác không thật, làm giảm đi ý nghĩa thông điệp của bạn, hay thậm chí, gây khó chịu cho người nhìn.
Đó là một phần lý do mà trong giới đồ họa, người ta coi việc sử dụng màu sắc như là “một quá trình sáng tạo kết hợp nghệ thuật và công nghệ để truyền đạt ý tưởng”.
Ý nghĩa màu sắc và các quy ước
Mỗi màu sắc mang trong bản thân nó một ý nghĩa riêng. Đôi khi, những ý nghĩa này hoàn toàn không phụ thuộc vào nhà thiết kế, mà chúng được định hình trong “con mắt” của khán giả, hay chịu ảnh hưởng lớn bởi những nền văn hóa khác nhau và hệ tư tưởng cộng đồng khác nhau.
Dưới đây là quy ước cho một số màu sắc cơ bản:
- Ý nghĩa màu vàng: Khi nhắc đến màu vàng, người ta nghĩ ngay đến sự năng động, nhiệt huyết, một tư tưởng sáng tạo, luôn trở mình và thay đổi không ngừng. Màu vàng cũng là màu của ánh nắng, niềm tin và sức mạnh.
- Ý nghĩa màu đỏ: Màu đỏ là màu của máu, của lửa, của khát vọng được cống hiến hết mình. Trong đồ họa, người ta thường sử dụng màu đỏ để nhấn mạnh một vấn đề, nhằm thu hút sự chú ý cục bộ của người xem.
- Ý nghĩa màu xanh dương: Là một màu phổ thông và mang nhiều ý nghĩa, xanh dương chiếm vị thế riêng trong thiết kế đồ họa nhờ sự tươi trẻ, nhiệt huyết, và sáng tạo. Đây cũng là màu của hòa bình, sự tương ái và sẻ chia. Bên cạnh đó, xanh dương còn mang ý nghĩa bảo vệ, hay đảm bảo tài chính vững chắc.
- Ý nghĩa màu xanh là cây: Đã từ rất lâu rồi, nhắc đến xanh lá cây là người ta nghĩ ngay đến sự sống, sự sinh sôi và trưởng thành, hứa hẹn một thế hệ, một tương lai tươi đẹp sẽ trỗi dậy không lâu. Đó là một phần lý do, với các doanh nghiệp đang trong giai đoạn vươn mình mạnh mẽ, màu xanh lá cây được yêu thích lựa chọn.
- Ý nghĩa màu đen: Màu đen tượng trưng cho sự huyền bí và quyền lực mạnh mẽ, kích thích sự tò mò muốn khám phá, muốn tìm hiểu từ người nhìn. Trong một số trường hợp, màu đen còn ám chỉ cái ác, sự ích kỉ, đố kị. Rất nhiều người thích màu đen, và số người sử dụng nó cho mục đích công việc cũng nhiều đến kinh ngạc, đó là bởi vì màu đen vừa gợi sự giàu sang, quyền lực, lại dễ dàng lôi cuốn trí tò mò của mọi người xung quanh.
Trong các ngành nghề khác nhau và ở các quốc gia khác nhau, mỗi màu sắc lại mang trong mình những ý nghĩa riêng. Vì thế, nhà thiết kế không chỉ cần kiến thức về chuyên môn, mà còn phải trau dồi không ngừng các kiến thức toàn diện về xã hội.
Những lưu ý khi sử dụng màu sắc trong thiết kế đồ họa
Ý nghĩa màu sắc được thể hiện qua nhiều hình thức khác nhau. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng bạn cần nắm vững để sử dụng màu sắc và phát huy ý nghĩa của nó một cách trọn vẹn nhất trong từng thiết kế:
Vòng tròn màu căn bản
Vòng tròn màu căn bản được chia thành 12 cung trên diện tích một hình tròn. Mỗi cung lại có 8 cấp độ màu, trải dài từ đậm đến nhạt về hướng tâm vòng tròn. Như vậy, sẽ có tổng cộng 106 màu sắc cơ bản (12 cung x 8 cấp độ) và chúng được đánh số từ 1 đến 106 – đây chính là kí hiệu giúp ta chọn màu sắc chính xác.
Ví dụ: Số 1 là màu đỏ sậm nhất, số 36 là màu vàng tươi, hay số 68 là màu xanh lục.
Màu sắc hài hòa
“Hài hòa” ở đây chỉ sự kết hợp nhiều màu sắc một cách trực quan, đẹp mắt, hấp dẫn. Là một designer, bạn phải biết cách kết hợp màu sắc hài hòa để tối ưu mọi thiết kế. Ví dụ, cặp màu xanh-vàng, đỏ-xanh lá hoặc vàng-xanh lá trong các sắc thái khác nhau đều tạo sự dễ chịu, nịnh mắt.
Bối cảnh màu sắc
Bối cảnh màu sắc là thuật ngữ chỉ sự ảnh hưởng giữa một màu sắc này khi được đặt trên một màu sắc khác. Khi nói đến bối cảnh màu sắc, người ta nghĩ đến phông nền, tiền cảnh và hình ảnh nền. Ví dụ, màu đỏ được nhìn thấy tốt nhất khi được đặt trên nền đen hoặc trắng, nhưng đối một nền hồng hoặc nâu, màu đỏ lại là sự lựa chọn không sáng suốt.
